1.Değirmencilikte, öğütme işlemi öncesinde buğday, hangi temizleme ve ayıklama aşamalarından geçmektedir?
İMAŞ olarak değirmenciliğin tüm işletim konularını akademik ve pratik açıdan değerlendirip ARGE mantığı içerisinde ele alıyoruz. Öncelikle depolama ve değirmencilik literatüründeki “temizleme” kavramının ne anlama geldiğini iyi bilmek gerekir. Bizim açımızdan temizleme işlemi, seçilen bir taneli üründen yabancı maddenin ayırılması ve tane üzerindeki kirliliklerin uzaklaştırılması alt işlemlerini kapsar.
Ayırım ve kirlilik denilince, fiziksel, kimyasal ve biyolojik tabanlı tüm faktörler birlikte düşünülmelidir. “Öğütülemez yabancı madde” diye tabir edilen materyalin mutlaka taneden temizlenmesi gerekir. Un veya irmik değirmenciliğinde, buğday öğütmeye girmeden önce üç aşamalı temizleme işleminden geçer. Bu aşamalarda kaba ve ince temizlik gerçekleştirilir. Kaba temizleme, hedeflenen tanenin farklı metotlarla malın içinden ayrılmasıdır. İnce temizlik öğütmeye hazır hale getirilen tane üzerinde öğütme ürünlerine geçmesi ve ulaşması istenmeyen tüm fazlalık ve kirlerin uzaklaştırılması anlaşılır. Malın değirmene girişinde kaba ağırlıklı temizleme ile başlanır, öğütme ye girmeden önce baskın ince temizlik sonucu tane öğütmeye verilir. Un ve irmik değirmenciliğinde, bu aşamalar, POSTA, ANA ve SON temizlik diye adlandırılmaktadır.
2.Buğday, yabancı maddelerden ve tarımsal ilaç gibi atıklardan en etkili şekilde nasıl temizlenir ve ayıklanır? Özellikle günümüzde en yaygın yöntem olan kuru temizleme yöntemi, yıkama yöntemiyle kıyaslandığında ne kadar başarılıdır?
Buğdayın yabancı madde ve ilaçtan nükleer serpintiye kadar karşılaşılan kirliliklerden arındırılmasında en etkili metodun yıkama olduğu bilinir. Ayırma ve kirliliklerin uzaklaştırılmasında ve tav suyu verilmesinde en etkili metot olduğu bildirilmektedir. Ancak çevre kirliliği, maliyetinin yüksekliği sebebi ile aşırı kirlilik gibi, zaruri olmadığı durumlarda kuru temizlemeyi tavsiye ediyoruz. Çünkü iyi bir temizleme mekanizasyonu, diyagram ve “ayırma - temizleme etkinliği” ile teçhiz edilmiş kuru temizleme ünitesi, yaş temizleme kadar iyi, çevreci ve düşük maliyetli sonuç verebilir. Yaş temizleme sistemleri, ancak çevre sorunlarının olmadığı küçük işletmeler ile suyun çok bol, buğdayın ise çok kirli olduğu bölgelere önerilebilir.
3.Temizleme ve ayıklama işlemlerinin un kalitesi üzerindeki etkileri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Unda iyi kalite yakalamanın yüzde kaçlık bir bölümü, buğdayın temizlenme ve ayıklama aşamasına bağlıdır? Temizleme ve ayıklama bölümlerinin bir değirmen işletmesindeki yeri nedir?
Temizleme işlemi ile hem değirmen elemanları, hem öğütme ürünlerinin kalitesi ve hem de tüketici sağlığının korunmasını amaçlanmaktadır. Unda kaliteyi yakalamada, öğütülen buğday partisinin yabancı madde içeriği ile kirlilik derecesi çok önemlidir. Bu bakımdan satın alma kriterleri ve gösterilen özen çok önemlidir. İkinci husus ise işletmenin kullandığı temizleme sisteminin ve kullanıcının temizleme ciddiyetidir. Kötü temizlemenin olumsuz etkisi tüketici sofrasına kadar uzar. Kaliteyi etkileme düzeyi en azından % 5’tir. Oluşan müşteri memnuniyetsizliğinin ucu açık olup itibara olumsuz yansımaları olur ve süreç müşterinin “malı kaldırın” talebinden, “piyasadan çekilme” durumuna kadar uzanabilir. Temizleme işlemi, bir değirmencilik işletmesinde çok önemli bir hijyen ve sanitasyon uygulamasıdır.
4.Temizleme ve ayıklamada kullanılan teknolojiler ve bu teknolojilerdeki son yenilikler nelerdir? Yeni nesil buğday temizleme ve ayıklama teknolojilerinde öne çıkan özellikler nelerdir?
Temizleme işleminde, işletmenin bilgi birikimi, teknoloji kullanımı ile etkin ve yetkin yönetim çok önemlidir. Satın almada hammadde seçiminden başlayarak yapılacak tespitlere uygun depolama tedbirleriyle sağlam taneyi değirmen tremisine, sağlam ve hastalıksız intikal ettirmek çok önemlidir. İşletme tüm yabancı madde ve kirlilikleri giderecek temizleme imkanlarına sahip olmalıdır. Değirmen veya depo girişinde tremiden alınan malın, yüksek kapasiteli kesif temizleme makinelerinden geçirilmesi, uzun süreli depolamada entolasyon tekniğinin kullanılması, malın öğütme silolarına alınmasında renk separatörlerinden faydalanılması günümüzün öne çıkan teknolojik ihtiyaç ve gelişmeleridir.
5. Temizleme ve ayıklamada kullanılan teknolojilerin seçiminde dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir? Doğru teknoloji seçimi nasıl ya da hangi kriterler baz alınarak yapılmalıdır?
Temizleme makinelerinde kapasite, etkinlik, sessizlik, hareketli parça azlığı, düşük enerji sarfiyatı, bakım ihtiyacı ve sıklığının düşüklüğü, etkili servis ve olumlu referanslar çok önemlidir. Doğru teknoloji seçiminde hem makine üreticileri hem de referans niteliğindeki kullanıcılarla birebir görüşmek önemlidir. Bu konu makine üreticileri kadar değirmenciler gibi diğer taneli ürünlerle çalışan sektörler için önemlidir.
6. Teknolojiyi verimli kullanmak nedir? Temizleme ve ayıklama teknolojileri nasıl daha verimli kullanılabilir ve bunun avantajları nelerdir?
Eğer temizleme işleminde başarılı olmak isteniyorsa, ilk etap temizleme makinelerini iyi seçmek, ikinci aşamada verimli kullanmak gerekir. Teknoloji üretimi ve verimlilik açısından ülkemiz uluslararası kalite düzeyine ulaşmış durumdadır. Verimli kullanım için makine üreticisinin hazırladığı kullanım kılavuzuna uyulması, kusur ve hataları üretici firma ile derhal paylaşıp düzeltici işlemleri gerçekleştirmesi gerekir. Kusur bulunduğu durumlarda iade işlemi en uygun seçenektir. Makine kullanıcıları işlem türü ve ürün çeşidine göre makineleri proses akışı, akış diyagramı, debi ve etkinlik kontrollerini çok iyi yapıp, kayıtlı çalışması ve işletim sürecini takip etmesi gerekir. Yukarıdaki önerilerin yerine getirilmesi ve etkin yönetim; ancak kurumsal bilgi birikimi, ileri bilgilere ulaşma ve teknolojiyi kullanabilecek yetenekli ve yetişmiş elamalar ile sağlanabilir. Bu uygulamalar hem kullanım ve hem de hijyenik kaliteyi beraberinde getirir. Markalaşmış ve ihracat şansını kullanan değirmenlerimizde bu titizliği görebiliyoruz.
7. Günümüzde değirmencilerin temizleme teknolojileriyle ilgili beklentileri nelerdir? Size gelen talepler üzerinden bu konuyu değerlendirebilir misiniz?
Buğdayın temizlenmesinde makine imalatçıları ve diyagramcılara gelen taleplerin başında; kullanım kolaylığı yanında, temizleme etkinliği, düşük sayıda, çok yönlü etkili olan, mekanizasyon maliyeti, değirmende üretim, işletim ve bakım masrafları düşük olan temizleme makineleridir. Talepler, iç ve dış kaynaklı oluşuna, öğüteceği tahıl çeşidine, değirmen işletmelerinin büyüklüğüne ve hitap ettiği sektörlere göre değişmektedir. Talepler yıkamalı olandan kuru sisteme, 3-5 makineli olandan 20 makineli olana kadar değişiyor. Lüks una çalışan ve irmik değirmenlerinin talepleri daha kapsamlı ve yatırımı daha yüksek teknolojilere kayıyor. Firma ve ekibimiz olarak tüm talepleri alternatifleri ile değerlendiriyor, bilgilendiriyoruz.
8. Son olarak neler eklemek istersiniz?
Sonuç olarak temizleme işlemi, öğütme ürünlerinin pazarlama ve tüketim şekli dâhil tüm kullanım süreçlerini kapsar. Hatta işletmeleri geri dönüşü olmayan itibar kaybı süreçlerine kadar sürükleyebilir. Değirmencilikte sanitasyon uygulamalarının ilk ve en önemli basamağıdır. Sanitasyon eksikliği kalite ve verimliliğin ötesinde insan sağlığı bakımından ölüme varan tehlikelere yol açabilir. Değirmencilerimizin, temizleme sistemi için makine seçiminden, uygulanan diyagrama; üretimden işletim masraflarına varıncaya kadar; üretim kalitesi, verimliliği ve sanitasyon kriterlerini dikkate almalı, inşa ve yürütme işlerini, bilimselliğe uygun şekilde yetenekli elemanlar ile sürdürmelidir. İMAŞ AŞ olarak Tüm değirmencilere ve tüm meslektaşlarımıza; verimli, kazançlı, bereketli, ülkemize yararlı ve hayırlı hizmetler temenni ediyoruz.
